Sociale vaardigheidstraining

Vergelijkbaar met assertiviteit- en weerbaarheidstrainingen, is ook de SoVa een concrete training in sociale vaardigheden en zijn er verschillende toepassingen. De basis ligt in de bekende Goldsteintrainingen.

SoVa-trainingen richten zich op het normale sociale verkeer. Bij mensen met een verstandelijke beperking kunnen zich op dit gebied concrete communicatieproblemen voordoen. Het nadeel van âaparteâ trainingen is echter, dat wat in de ene trainingssituatie geleerd wordt, niet automatisch gegeneraliseerd wordt naar het alledaagse leven. Daar dient dan ook uitdrukkelijk aandacht voor te zijn.

Elke training vraagt om een concrete transfer van training naar de eigen leefsituatie. Er zijn ook trainingen die direct in het alledaagse leven worden ingeoefend: daar waar het gedrag concreet aan de orde en nodig is.Het kan in de trainingen gaan om allerlei uiteenlopende aspecten van het sociale functioneren: het leggen van een contact met een onbekende, of wat te doen als een onbekende je aanspreekt; het doen van boodschappen; het stellen van een vraag; het gebruik maken van het openbaar vervoer; het organiseren van een eigen verjaardag, etc.

Soms wordt ook individueel bekeken wat de vragen zijn waar mensen in vastlopen om in de training mee te nemen. Zo wordt ook aandacht besteed aan elementen die de weerbaarheid van de betrokkene kan versterken: meer eigen inbreng in een groep, het beter kunnen vertellen wat je zelf vindt, duidelijker weten wat je wel en niet wil, het beter kunnen aangeven wat je wel of niet wil.

Het kan ook gaan om het leren herkennen van emoties of hoe je je voelt, en dat ook bij anderen kunnen zien en daarover iets vertellen, vragen of zeggen. Het kan ook gaan over conflicten of ruzies en wat je dan kunt doen.

De SoVa kan ook als start van een assertiviteitstraining* worden gezien, die deze laatste elementen nadrukkelijker naar voren brengt. Een belangrijk punt daarbij is hoe iemand zichzelf beleefd en wat daarvan bekend is â een goede afstemming met hen die dagelijks werken met de betrokkene is dus van groot belang!

Vanuit de relatie- en /of seksualiteitsbeleving komen ook specifieke aandachtspunten naar voren. Het versterken van de eigen weerbaarheid is dan een concrete doelstelling (het âjaâ of âneenâ leren zeggen). In de inzet of toepassing van trainingen moet uitdrukkelijk rekening worden gehouden met het niveau van de verstandelijke beperking en een meer specifieke problematiek, zoals een autisme spectrum stoornis, die om een meer specifieke benadering vraagt.

Ook de SoVa kent de bekende werkwijzen als rollenspel, oefeningen in een werkboek, huiswerkopdrachten e.d., naast de praktijkoefeningen, zoals het in een winkel vragen waar iets staat, het aanspreken van iemand op straat (of aangesproken worden), of het gebruik gaan maken van de bus, of het uit de situatie stappen als er een conflict is, e.d.

Er bestaan naast SoVa en aansluitende weerbaarheidstrainingen ook vormen van sociotherapie, die op een intensievere wijze ook groepsgericht werken aan de kernelementen van het socialisatieproces: identiteitsbewustzijn en een adequaat kunnen communiceren binnen de eigen sociale systemen van de betrokkene. Op dit moment is niet duidelijk of en waar deze voor mensen met een verstandelijke beperking worden ingezet.

Terug naar de startpagina